Begiratu hutsarekin ziurtasuna erakusten duen pertsona da Marian Galarraga. Errealitatearen aurreko jarrera hori baliatu zuen orain 25 urte Tinko sortu eta eskola-haurrei euskarazko zinema helarazteko proiektua abiatu zuenean, eta ziurtasun horri eusten dio egun ere, sektoreak eraldaketa eta instituzioen babesa behar dituela baieztatzen duenean. Tinkoko zuzendaritza utzi du, «inoiz ez lehendakaritza».
25 urte atzera eginda, zer testuingurutan sortu zen Tinko?
Ziztu bizian pasa dira 25 urte, ez gara geldirik egon eta horregatik izango da (barreak). Urrutirago joan nahi nuke, 80ko hamarkadara: 1981ean hasi ginen bikoizketan, euskarazko telebista bat sortu behar zela-eta emozioz gainezka. Eskola bat antolatu zuen Eusko Jaurlaritzak, gidoilariak, bikoiztaileak, aurkezleak, teknikariak... denetik behar zelako eta ni bikoiztaile sartu nintzen. Euskararen mundutik gentozen gehienak, ni gau eskoletatik, eta gogoan dut nola jarri zizkiguten irakasle katalan batzuk, Katalunian bikoizketa onak egiten zirelako; erdaraz ikasi behar izan genuen, gero euskaraz egin ahal izateko.
Hiru hilabetean ikasi genuen bikoizten, eta gero Mikel Mendizabal eta ni izan ginen hurrengo ikastaroa eman genuenak, gero Bizkaitik etorri ziren, katalanak gugana etorri ziren bezala gu ere joan ginen Galiziara irakastera... eta horrela hasi ginen, pixkana-pixkana.
Eta nola egin zenuen Tinko sortu eta zinemarako jauzia?
Bikoizketan ari ginela, marrazkiak, pelikulak... denetik ekoizten genuen, telebistan euskara zegoen, bideoak ekoizten ziren... eta ‘zineman zergatik ez dago euskararik?’ galdegiten nion neure buruari. Orduan lan asko izaten genuen, eguneko 20 ordu ere aritua naiz, guk 15 egunean bikoizten genuena telebistak ordu erdian jaten zuelako, eta K2000 itxi zenean –bertan egiten nuen lan– zinema aretoetan zer gertatzen zen ikusi behar nuela erabaki nuen. Jaurlaritzako Kultura Sailera joan nintzen galdetzera, eta ‘hori ezinezkoa da’, esan zidaten, saiatuak zirela euskaraz bikoizten baina teknika aldetik zailtasunak zeudela. Gertatu zitzaien zentsura garaiko filmetan zati bat moztuta egonda ere besteek aurrera egiten zutela, eta irudia eta soinua ez zetozela bat. Hain esperientzia txarra izan zuten ez zutela gehiago ezer jakin nahi izan, baina eskarmentua da hori: orain bagenekien egoki bikoiztu ahal izateko soinu banda originalarekin egin behar genuela lan. Bikoizketak non, noiz eta nola egiten ziren ikasi genuen eta geure kabuz euskarazko film bat ekoizten saiatu ginen. Eta ondo atera zen.
Tarte horretan bertan jakin nuen eskolak zinema ikustera eramaten zituela haurrak, gazteleraz. ‘Ez da posible’, pentsatu nuen, ‘zer pentsatu behar dute haur horiek, euskara eskolan bakarrik hitz egiteko dela? Gauza politak eta ametsak eragiten dituztenak erdaraz jaso behar dituzte?’. Ikastetxez ikastetxe galdeketa egin nuen umeentzat egokiak ziren filmak euskaraz ematea zer irudituko litzaiekeen galdetuz, eta poz-pozik jarri ziren, izugarrizko interesa erakutsi zuten. Lehen urtean, 5.000 ume joan ziren zinema euskaraz ikustera.
