"Bizkaiko Batzar Nagusiek, iraganean lurraldearen aurrerabidean lagundu eben emakumeei bozgorailua emoten jarraitzen dabe. Oraingo honetan, hurrengo M-8aren ospakizunagaz bat etorrita, “KONTSERBA-FABRIKETAKO ANDRAZKOEN”, XVI. mendetik arraina lurraldeko portuetan eraldatzen jardun daben emakumeen, lanbidea omenduko dabe, liburu bat argitaratuta eta erakusketa bat antolatuta. Emakume horreek, euren indar, kemen eta ausardiagaz, mendeetan zehar, eurak jakin barik, Bizkaiko garapen ekonomikoaren funtsezko pieza bihurtu ziran, euren lana gizartearentzat luzaroan ikusiezina izan arren, emakumeek zeregin erabagigarria izan eben beste lanbide batzuetan gertatu zan lez.
Azkenengo urteetan, Bardintasun Planak bultzatuta, Bizkaiko Batzar Nagusiek emakumeek egindako lanak errebindikau eta ikusarazo ditue, bai gizartearen ikuspegitik onarpena ebenak, bai hain ezagunak ez ziranak. Igaz, ekimena salgaien karga-ontzien lanbidean zentrau zan. Aurton kontserba-fabriketako andrazkoen txandea da. Lan hori emakumeek egin dabe bost mendetan zehar, Itsasadarrean zehar ontziak eroiezan andra zirgariakaz, Bizkaiko fabrika ugarietan aritu ziran emakume langileakaz edo emakume baserritarrakaz jazo zan lez. Horreek guztiak be, Bizkaiko Batzar Nagusien begiradea jaso dabe, argitalpenen eta erakusketen bitartez.
“Kontserba-fabriketako andrazkoak. Beti eskamak kentzen” erakusketak, belaunaldi askotako emakumeen artean errealidade izan zan lanbide hori ahanzturatik berreskuratzeko ahalegina egiten dau. Izan be, dokumentazinoari esker, eta batez be Amaia Apraiz Sahagún eta María Romano Vallejok barriro egindako azterlanari esker, badakigu emakumeak kontserba-fabriketan aritu dirala XVI. mendetik gaur egunera arte. Lanbideak gaur egun be jarraitzen dau, baina laneko hobekuntzei eta garapen teknologikoari esker, lanak ez dau antzik beste garai batzuetakoagaz.
Bizkaiko Batzar Nagusiek Bizkaiko enpresa sarearen biziraupenerako hain garrantzitsua dan lan hori egiaztetan dauen material grafikoa batu dabe (dokumentu ofizialak, egunkarietako zatiak, argazkiak, ilustrazinoak eta artelanen erreprodukzinoak). Erakusketako materiala Apraizek eta Romanok, kultur ondarean adituak, erakusketaren izen bera dauen liburuan batu daben ikerketa lanaren parte da. Egileek erakunde publiko eta pribaduen laguntzea izan dabe lana osotzeko: Campos, Zallo, Arroyabe, Ortiz, Serrats eta Olasagasti kontserba-fabrikak, Arte Eder Museoa, Euskal Museoa, Arrantzaleen Museoa, Bizkaiko Foru Artxibo Historikoa, Santurtziko Kaia Elkartea, Garavilla familia, Jon Fernández García de Iturrosperen familia (Santurtzi), eta Iñaki Markaida."
