Museoak Max Ernsten (Brühl, Alemania, 1891-Paris, 1976) 54 laneko multzo bikaina jaso du komodatuan. Ernst arte garaikideko pertsona nabarmenetako bat izan zen, funtsezkoa mugimendu surrealistaren sorreran eta garapenean.
Gordailua bost urterako jarri da, eta 14 margolan, 6 marrazki eta Histoire naturelle karpeta ospetsua osatzen duten 34 fototipoak biltzen ditu. 1957ko frottage bat izan ezik, guztiak 1922 eta 1928 artean egin zituen. Hain zuzen, esperimentazioko aldi bat izan zen, zeinetan Ernstek surrealismoak formulatutako proposamen urratzaileenetara eboluzionatu baitzuen, dadaismoarenganako hasieran izan zuen interesetik abiatuta. Hain zuzen ere, testuinguru horretan egin zituen alemaniar artistak XX. mendeko artearen garapenerako funtsezkotzat jotzen diren berrikuntza teoriko, tekniko eta sortzaileak.
Multzo horretako artelan gehienek –14 olio-pinturak, lau marrazki eta bi frottage– eta erakusketarako aldi baterako maileguan eman diren eskultura bat eta askotariko agiriek osatzen dute Obra Gonbidatua programaren edizio berri hau. Museoko Arte Moderno eta Garaikidearen kontserbatzaile Miriam Alzuri Milanések proposatu du erakusketaren ibilbidea, Ernsten sormenaren originaltasuna azpimarratze aldera.
Obrak Londresen zegoen espainiar jatorriko bilduma partikular batetik datoz, zeina oinordetzan jaso baitzuen gaur egungo jabeak, Aram Mouradian galerista ingeles ospetsuaren (Southport, Erresuma Batua, 1892-Paris, 1974) bilobak, hain zuzen. Galeristak erosi zituen, zuzenean artistari eta hirugarrenei, eta beretzat kontserbatu zituen. Horrek agerian jartzen du begikoak zituela bai Ernst bai haren interes ugariak.
Mouradianek Ernsti 1927an erosi zizkion eta orain ikusgai dauden obren artean, marrazki hauek aurki daitezke: La Belle jardinière (c. 1921-1922), Deux enfants dans une chambre percée (1923) eta L’Ombre (1923); baita margolan hauek ere: Deux jeunes filles en de belles poses (1924), Cage et oiseaux (1924), Les Mains aux oiseaux (1925), Jeunes gens piétinant leur mère (1927), Petit monument aux oiseaux (1927), Forêt et soleil bleu (1927), Forêts-arêtes (1927) eta Fleurs-écailles (1928).
Hirugarrenei erositakoen artean, bestalde, hauek ditugu: Danseur sous le ciel (Le Noctambule) (c. 1922), L’Éloge de la folie (1924) eta Les Éclairs au-dessous de quatorze ans (1925) lanaren jatorrizko marrazkia, ondoren Histoire Naturelle karpetarako fototipo moduan erreproduzitua.
Lehengo urtean gogorarazi genuenez, André Bretonen lehen Manifestu surrealista 1924an argitaratzearen oroipenaren harira, 1920ko hamarkada adimenezko eta sormenezko irakinaldia izan zen; hain zuzen, artearen eta ideien munduan sekulako eraldaketak gertatu ziren, arrazoiaz harago dauden lurraldeak aztertzen hasi zirelako: inkontzientea, ametsak eta irudimena, besteak beste.
Ernstek funtsezko garrantzia izan zuen surrealismoan, eta arrastoa utzi zuen Espainiako artean, bere lana aldizkari espezializatuetan zabaldu zelako eta garaiko erakusketetan parte hartu zuelako (Tenerifeko Ateneoan 1935ean eta Madrilgo Arte Modernoko Museoan 1936an, hango zuzendari eta bilbotar arte kritikari Juan de la Encinaren ekimenez). Nolanahi ere, haren lanak presentzia txikia du Espainiako bilduma publikoetan. Haren bi obra daude Sofia Erreginaren Arte Zentroaren Museo Nazionalean eta lau Thyssen-Bornemisza Museo Nazionalean. Orain, Bilboko museoan gordetako aparteko multzo hau gehitu behar zaie aurreko lanei.
